«نه» مطمئن حماس به طرح ویتکاف
بلافاصله پس از اعلام آتش‌بس، کمک‌های انسانی طبق پروتکل ۱۹ ژانویه وارد نوار غزه می‌شود. توزیع این کمک‌ها توسط سازمان ملل، هلال احمر و سایر نهادهای بین‌المللی انجام خواهد شد. بر اساس پاسخ حماس، علاوه بر کمک‌های انسانی، روند احیای زیرساخت‌های حیاتی مانند انرژی، آب، فاضلاب، ارتباطات، بیمارستان‌ها، مدارس و نانوایی‌ها آغاز خواهد شد. مصالح ساختمانی بدون محدودیت وارد غزه می‌شود. این سطح از جزئیات در طرح ویتکاف نیامده بود.
الجزیره پاسخ مفصل جنبش حماس به طرح پیشنهادی «ویتکاف» را منتشر کرده است؛ پاسخی که بسیاری از ناظران آن را «نه» قاطع، اما با اعتماد به نفس بالا تعبیر کرده‌اند. در حالی که طرح ویتکاف با تعدیل برخی خطوط قرمز اسرائیل تدوین شده، حماس با افزودن بندهایی اساسی، عملاً سطح خواسته‌های خود را افزایش داده است.
چارچوب کلی: آتش‌بس ۶۰ روزه با ضمانت ترامپ
مطابق طرح پاسخ حماس، چارچوب اجرایی توافق پیشنهادی ۶۰ روزه است و رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، باید تعهد اسرائیل به آتش‌بس در زمان تعیین‌شده را تضمین کند. نکته مهم آن است که اعلام رسمی آتش‌بس نیز باید توسط شخص ترامپ انجام شود، بندی که در متن اصلی ویتکاف نیامده بود.
تبادل اسرا؛ کاهش چشمگیر امتیازدهی به تل‌آویو
در طرح ویتکاف، آزادی ۱۰ اسیر اسرائیلی در هفته اول در نظر گرفته شده بود. اما حماس این روند را به شکل زیر تعدیل کرده است:
- روز اول: آزادی ۴ اسیر
- روز سی‌ام: آزادی ۲ اسیر
- روز شصتم: آزادی ۴ اسیر دیگر
تحویل جنازه‌های اسرائیلی نیز در سه مرحله انجام می‌شود: ۶ جنازه در روزهای دهم، سی‌ام و شصتم. این تغییر به‌روشنی نشان می‌دهد که حماس حاضر نیست بدون دریافت امتیازهای بیشتر، حتی آزادسازی بخشی از اسرای اسرائیلی را در ابتدای آتش‌بس بپذیرد.
ورود کمک‌ها و بازسازی زیرساخت‌ها؛ فراتر از بندهای طرح ویتکاف
بلافاصله پس از اعلام آتش‌بس، کمک‌های انسانی طبق پروتکل ۱۹ ژانویه وارد نوار غزه می‌شود. توزیع این کمک‌ها توسط سازمان ملل، هلال احمر و سایر نهادهای بین‌المللی انجام خواهد شد. بر اساس پاسخ حماس، علاوه بر کمک‌های انسانی، روند احیای زیرساخت‌های حیاتی مانند انرژی، آب، فاضلاب، ارتباطات، بیمارستان‌ها، مدارس و نانوایی‌ها آغاز خواهد شد. مصالح ساختمانی بدون محدودیت وارد غزه می‌شود. این سطح از جزئیات در طرح ویتکاف نیامده بود.
گذرگاه رفح و بازسازی بلندمدت؛ نشانه‌ای از اطمینان به پایداری جمعیتی
یکی از مهم‌ترین موارد اضافه‌شده در پاسخ حماس، باز بودن کامل گذرگاه رفح برای ورود و خروج آزادانه ساکنان غزه است؛ بدون هیچ‌گونه محدودیت یا نظارت. این بند، برخلاف نگرانی‌هایی که درباره «موج کوچ» از غزه مطرح می‌شود، بیانگر اعتماد حماس به ثبات جمعیتی و ماندگاری ساکنان در نوار غزه است. همچنین بازسازی خانه‌ها و حمایت از گروه‌های آسیب‌دیده، در بازه‌ای ۳ تا ۵ ساله و تحت نظارت کشورهایی چون مصر، قطر و سازمان ملل انجام خواهد شد.
توقف عملیات نظامی و عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی
بر اساس این پاسخ، کلیه عملیات‌های نظامی اسرائیل باید متوقف شود. پروازهای نظامی و شناسایی نیز در طول شبانه‌روز، به‌مدت ۱۰ ساعت متوقف خواهد شد (در زمان تبادل اسرا، این زمان به ۱۲ ساعت افزایش می‌یابد). در روز اول توافق، نیروهای صهیونیستی باید از مناطق اشغالی به موقعیت‌های پیش از دوم مارس ۲۰۲۵ عقب‌نشینی کنند. این عقب‌نشینی مطابق نقشه آتش‌بس ۱۹ ژانویه خواهد بود. این در حالی است که طرح ویتکاف تنها به عقب‌نشینی تا دوم مارس اشاره دارد و درباره تخلیه کامل منطقه فیلادلفیا سکوت کرده است.
مذاکرات همزمان برای آتش‌بس دائم
همزمان با آغاز آتش‌بس، مذاکرات غیرمستقیم برای دستیابی به آتش‌بس دائم آغاز خواهد شد. محورهای این گفت‌وگوها عبارت‌اند از:
- تبادل تمام اسرای باقی‌مانده اسرائیلی در برابر تعداد مورد توافقی از اسرای فلسطینی
- آزادی تمامی شهدای فلسطینی و پیکرهای آن‌ها
- تشکیل کمیته‌ای تکنوکرات و مستقل برای اداره غزه پس از پایان جنگ
- توقف عملیات متقابل نظامی برای حدود ۵ تا ۷ سال، با ضمانت آمریکا، مصر و قطر
روشن شدن وضعیت اسرای دوطرف
در روز دهم توافق، حماس موظف است اطلاعاتی درباره وضعیت اسرای اسرائیلی (زنده یا کشته‌شده) که در اختیار دارد یا در اختیار دیگر گروه‌هاست، ارائه کند. همزمان، رژیم صهیونیستی نیز باید لیست کامل اسرای فلسطینی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به بعد را اعلام کند. آزادی باقی‌مانده اسرای اسرائیلی و تحویل جنازه‌های باقی‌مانده نیز منوط به رسیدن به توافق نهایی و اعلام آتش‌بس دائم خواهد بود.
نقش کشورهای ضامن و ضمانت ترامپ
ضامنان این توافق، یعنی آمریکا، مصر و قطر، وظیفه نظارت بر اجرای ۶۰ روزه توافق و اطمینان از ورود کمک‌ها، توقف حملات و تداوم مذاکرات را برعهده دارند. در بخش مهمی از متن پاسخ حماس تأکید شده که رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، شخصاً مسئول اعلام و تضمین این توافق است؛ بندی که در متن اصلی ویتکاف به‌هیچ‌وجه دیده نمی‌شود.
نه تاکتیکی و صریح حماس
پاسخ حماس نشان می‌دهد که این جنبش با اطمینان و بدون دغدغه، خواسته‌هایی را مطرح کرده که دقیقاً برخلاف خط قرمزهای نتانیاهو است:
- عدم آزادی سریع اسرای اسرائیلی (در ۳۰ روز اول تنها ۶ نفر آزاد می‌شوند)
- درخواست خروج کامل ارتش از نوار غزه و محور فیلادلفیا
- باز بودن کامل گذرگاه رفح
- شروع فوری مذاکرات برای آتش‌بس دائم
-رد شایعاتی مانند تحویل سلاح‌ها یا خروج رهبران حماس
به‌عبارتی، این پاسخ یک «نه» تاکتیکی و صریح به طرحی است که می‌خواست هم مقاومت را خلع سلاح کند و هم محبوبیت خود را از دست بدهد، بی‌آن که امتیازی واقعی بگیرد.
منبع: خراسان
دیدگاه تان را بنویسید